Doorkleuteren voor volwassenen

Wat kunnen wij veel leren van kleuters... Een nichtje van mij werkt in het basisonderwijs. Laatst deelde zij een artikel over 'doorkleuteren'. Het ging erover dat er mensen zijn (overheid, ik noem geen namen, doet er nu even niet toe) die vinden dat het fenomeen doorkleuteren afgeschaft moet worden. Dus een kind dat het wel nodig heeft, mag niet meer een jaar langer in de kleuterklas blijven, omdat het qua leeftijd nou eenmaal niet meer binnen de definitie van kleuter valt. Zoiets.

Nou ja! Daar val ik dus over, hè. Omdat het mij juist zo mooi lijkt als iedereen gewoon lekker zichzelf kan zijn. Mensen die echt zichzelf zijn, zijn vaak blije mensen, die hun talenten kennen en het leuk vinden deze verder te ontplooien. Mensen waar andere mensen ook blij van worden en die andere mensen inspireren. En mensen waar organisaties het meeste aan hebben. Zij zetten met plezier hun beste beentje voor, op het gebied waar ze ook het beste in zijn.

Wat wil je nog meer? In ieder geval NIET dat het fijne gevoel van jezelf mogen zijn, in de kleuterklas al de kop in gedrukt wordt!

Ik heb zelf een kleuterzoontje, hij zit in groep 1. Hij vindt cijfers en letters best interessant, maar zijn lievelingsvak is met stip buiten spelen. Ik heb ook een zoontje in groep 4. Lievelingsvak: nog steeds buiten spelen. Yes! Hopelijk blijft dat nog heel lang. Laat ze maar lekker buiten spelen en doorkleuteren. Doen waar ze van houden. De rest komt ook wel.

Ik vind de discussie over wel of niet doorkleuteren trouwens toepasselijk voor iedereen en overal. Kleuters, grotere kinderen, pubers, jongvolwassenen, volwassenen, oude van dagen. Op school, op het werk, thuis. Waarom ik dat vind?

>> Doorkleuteren gaat over jezelf zijn

Ik geloof dat dit een van mijn eigen grootste drijfveren is binnen mijn werk. Het is mijn missie om mensen uit te nodigen of zelfs uit te dagen echt zichzelf te zijn. Mensen bewust maken dat het mag! Ik zie en ken zoveel mensen die een heel ander persoon worden, zodra ze hun werkomgeving binnenstappen. Ken je dat spelletje dat je met je hand voor je gezicht langs gaat? Jantje lacht, Jantje huilt, zeg maar? Zo ziet dat er bij veel mensen uit als ze de drempel van hun kantoorgebouw over stappen. Echt. Een deelnemer aan een project van ons zei eens letterlijk: "Als ik 's ochtends op mijn werk binnenkom, hang ik letterlijk mijn jas met mezelf en al mijn talenten aan de kapstok en stap ik in de rol van mijn functie." Dat is toch verdrietig?!

Een oproep aan alle mensen: steek je vuist in de lucht en ben lekker jezelf! Met je eigen talenten, eigenaardigheden, meningen, ervaringen, gebreken en (eigen-)wijsheid. Hoort allemaal bij je. En daarmee kan je een ander aanvullen. En iemand anders vult jouw gaten wel op. Super.

>> Doorkleuteren gaat over spelen, experimenteren, ontdekken, blijven leren. En ACTIE!

Kleuters doen alles rennend. Weleens opgevallen? Ze zijn altijd in beweging. Heerlijk, al die actie. Klimmen, rennen, vallen, huilen, opstaan, springen, lachen, duiken, graven.

Zie jij weleens een groepje kleuters uur na uur aan tafel zitten overleggen over hoe ze het beste een nieuw model zandkasteel kunnen bouwen? Met welk materiaal? Op welke plek precies? En met wie? Nope. Iemand begint gewoon. Iemand anders sluit aan en gaat doen wat hij of zij leuk vindt. Dat is vaak ook waar hij of zij goed in is. Er komen er nog een paar bij. En er gaat er weer eentje weg. Soms stort het zandkasteel in. Oh, dus zo werkt het niet? Nou, doen we het gewoon nog een keer, maar dan net even wat anders. Of nog een keer hetzelfde en dan stort het weer in. Maakt niet uit. Zand erover! Ze leren al doende vanzelf hoe het wel lukt. In hun eigen tempo. Vanuit hun eigen invalshoek. Soms alleen, vaak slim samen.

Proberen, doen, doen, doen. Totdat het lukt. Zonder van tevoren ALLES te willen bedenken. En alle risico's te willen uitsluiten. Saai eigenlijk, risico's mijden. Risico's zijn leuk en spannend en leerzaam. Alle risico's uitsluiten kan ook helemaal niet, want je weet van tevoren nou eenmaal niet precies wat er gaat gebeuren! Tenminste, niet als je iets nieuws wilt creëren.

>> En doorkleuteren gaat over creativiteit

Kleuters zijn supercreatief. Ze durven nog van alles. Gewoon vanuit gevoel en impuls. Ze hebben nog niet geleerd om volgens stramienetjes en in hokjes en binnen kaders te denken. Ze doen en maken gewoon, zonder er bij na te denken en zonder oordeel. Dat vinden wij volwassenen moeilijk! We zitten zo in ons hoofd gevangen. Tenminste, ik wel. Voor de ontspanning doe ik aan dansimprovisatie en dan krijg ik regelmatig een standje van mijn juf, omdat ik teveel nadenk over wat ik doe op dat moment. Dat ziet zij. Puur vanuit je gevoel iets doen, puur je impuls volgen is zo moeilijk, omdat wij volwassenen dat in de loop der jaren hebben afgeleerd. We hebben leren nadenken. Jammer!

Zeker bij veranderingen en innovaties in organisaties is het belangrijk om creatief te kunnen en durven zijn. Als je nieuwe oplossingen voor een vraagstuk wilt creëren, of een nieuwe beweging op gang wilt brengen, is het fijn om het oude even helemaal los te laten. Pas dan kan je echt nieuwe ideeën en oplossingen loskrijgen. Gelukkig kun je je creativiteit weer terugvinden en wakker schudden door artistieke interventies, oftewel samenwerken met kunstenaars en artiesten. Zij zijn de kleuters van onze samenleving - in de positieve zin van het woord!

We hebben het allemaal nog in ons, die creativiteit, we weten alleen niet meer zo goed hoe we het kunnen gebruiken. Hier alvast een paar makkelijke tips voor iedere dag.

Dus. Snap je wat ik bedoel? Juist. Zet vaker jouw innerlijke kleuter in. Die zichzelf is en creatief, die groeit en ontwikkelt op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. En die superveel lef toont door iedere dag al doende nieuwe dingen te ontdekken en te leren. Samen met de andere kleuters om hem heen. Allemaal in hun eigen kracht. Elkaar aanvullend en waarde toevoegend aan het geheel.
Klinkt misschien als een hoop open deuren. Dat snap ik. Maar waarom komen wij dan toch dagelijks op plekken waar dit allemaal niet gebeurt?

PS. #wijbrengenmenseninbeweging Wil je meer weten over onze aanpak in organisaties? Lees dan verder over hoe wij samen met onze opdrachtgevers door de frisse pepermolen gaan >>